در خصوص سند راهبردی

وضعیت پیچیدۀ کنونی حاکم بر آموزش عالی و بحران‌های ایجاد شده در جنبه‌های مختلف آن بر کسی پوشیده نیست. از طرفی جامعۀ ایران، به تبعیت از جامعه جهانی ناگزیر است به سمت جامعه‌ای دانش‌بنیان حرکت کرده، پایه‌های اصلی حاکمیت را بر حقایق مستخرج از فرآیندهای علمی بنا نهد، از دیگر سوی، هزینه‌های این حرکت برای حاکمیتی که مبنای دخل و خرج آن برای سال‌های دراز، نفت بوده است، چالشی بزرگ است که فائق آمدن بر آن در دوره‌های زمانی کوتاه امکان‌پذیر نیست. دولت‌ها دیگر بسادگی قادر به تأمین هزینه‌ها و امکانات موردنیاز آموزش عالی نیستند و مشارکت فراگیران در هزینه‌های علم‌آموزی را طلب می‌کنند. مشارکت فراگیران نیز می‌تواند به شکاف‌های معیشتی و نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی دامن زند، که خود پدیده‌ای صدچندان نامطلوب است.

از منظری دیگر، رویکردهای تجاری‌سازی و تجاری‌اندیشی در فرآیندهای آموزش عالی، می‌تواند دانشگاه را از رسالت ذاتی آن که آموزش، ترویج و توسعه دانش در فرای مرزهای موجود آن است تهی کند. رشد ناموزون کمّی و کیفی دانشگاه‌ها و معضلاتی که دیگر برای همه اقشار جامعه (و نه تنها فرهیختگان و اندیشمندان آن) روشن و ملموس شده است، از نتایج حکمرانی نامتوازن همین رویکردها در سالیان اخیر است.

به نظر می‌رسد برای مواجهه با این حجم از تناقضات و کشمکش‌های فکری که فضای علمی کشور را تهدید می‌کند، مدیران آموزش عالی و در سطوح پایین‌تر آن، مدیران دانشگاه‌ها باید تحولی بنیادین در مبانی ذهنی خود نسبت به آموزش و پژوهش را تجربه کنند. دانشگاه‌ها باید مبتنی بر این تحول ذهنی، چشم‌اندازهای جدیدی برای خود متصور شوند و برای رسیدن به این چشم‌اندازها، مأموریت‌های جدیدی تدوین نمایند.

دانشگاه بیرجند به عنوان یکی از قطب‌های دانشگاهی شرق کشور سعی دارد این تحول در بینش، خرد و عقلانیت را اساس تحولات پیش‌روی خویش در جنبه‌های مختلف مدیریتی دانشگاه قرار دهد. در جهت نیل به این مقصود باید چشم‌انداز، مأموریت، اهداف و راهبردهای مورد نظر خود را با نگاهی واقع‌بینانه تدوین نماید. طرح بازنگری سند راهبردی دانشگاه، تلاشی است در جهت بازبینی و بازاندیشی ارکان سند راهبردی تا با نگاهی خردمندانه گام به سوی تحولاتی آتیه‌ساز نهیم.